SON XƏBƏRLƏR
Məmmədova Leyla Kamran qızıADİU-nun nəzdində Qida Sənayesi Kollecinın kimya müəllimi
Xalqımızın tarixində və taleyində misli görünməmiş Mart faciəsinin əsl mənzərəsi, mahiyyəti on illərlə gizlədilmiş, saxtalaşdırılmışdır. Tarix elmləri doktoru Ataxan Paşayev bu barədə "Açılmamış səhifələrin izi ilə" kitabında haqlı olaraq yazır ki, Bakıdakı qanlı Mart hadisələri sovet dövrü tarixçiləri tərəfindən tarixi faktların və sənədlərin əksinə olaraq, bu qırğını bir millətin başqa millətə qarşı ədavəti nəticəsində həyata keçirdiyi soyqırımı siyasəti deyil, ümumrusiya vətəndaş müharibəsinin tərkib hissəsi, sovet hakimiyyəti uğrunda bolşeviklərin mübarizəsi və onların əksinqilab üzərində böyük qələbəsi kimi təqdim edilmişdir. Bununla belə, elavə etmək yerinə düşərdi ki, "sovet dövrü tarixçiləri" xorunda erməni ah-zarı, naləsi ilə pərdələnmiş özünəməxsus bir saxtakarlıq da diqqəti cəlb edir. Yalnız üzdəniraq "partiya və dövlət xadimi, alim və pedaqoq, kommunist və vətəndaş" (Henri Azatyan) Con Kirakosyanm "Gənc türklər tarixin məhkəməsi qarşısında" (Yerevan, "Ayastan" nəşriyyatı, 1986-cı il) kitabını vərəqləmək kifayətdir ki, tarixin nə qədər təhrif edildiyinin, qərəzlə qələmə alındığının şahidi olasan.
18 yanvar 2018-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən imzalanan "1918-ci il azərbaycanlıların soyqırımının 100 illiyi haqqında" Sərəncamdan sonra tariximizin ciddi təhrifə uğramış bu səhifələrini yenidən, həqiqət meyarları ilə işıqlandırmaq baxımından xeyli tədbirlər həyata keçirilib, müəyyən təqdirəlayiq işlər görülüb. Milli Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunun, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşları və digər mütəxəssislər Mart soyqırımı ilə bağlı dəyərli elmi-tədqiqat işləri həyata keçirib, bu mövzuda məqalələr dərc olunub, kitablar nəşr edilib. Bu cəhətdən "İçərişəhər" Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi tərəfindən 2019-cu ildə buraxılan "31 Mart - tariximizin faciəli səhifəsi" məqalələr toplusunu yüksək dəyərləndirirəm. Amma bunlar kifayətdirmi? Fikrimcə yox! Bu sahədə görülməli işlər çoxdur. Dövlət Arxivlərində, xarici ölkələrdə Mart soyqırımına dair xeyli materiallar var, həmin mənbələr müasir tələblər baxımından bir daha nəzərdən keçirilməlidir. Bir-iki fakt deyəcəyəm. Elmi dövriyyədə Mart qırğınları zamanı həlak olanların sayı barədə bir-birindən çox fərqli rəqəmlər yazılır. Bu , yolverilməzdir. Təqribi hesablamalar hesabına olsa da, bir rəqəmin üstündə dayanılması vacibdir. Mart qırğınlarının coğrafiyası haqqında səhih məlumatların hazırlanması da aktualdır. Tariximizin bu acı, ağır səhifəsi istər orta, istərsə ali təhsil müəssisələrində daha dərindən tədris edilməlidir.
Azərbaycan xalqının tarixində və taleyində Son 200-də xalqımızın milli kimliyini, istiqlalsevərliyini, parlaq zəkasını və qəhrəmanlığını təsdiq edən çox əlamətdar tarixi hadisələr olmuşdur: İşğaıçılara qarşı illərlə, on illərlə davam edən üsyanlar, mücadilərlər, müqavimətlər olmuş, nəhəng tarixi şəxsiyyətlərimiz yetişmiş və onlar bəşər elminə, mədəniyyətinə, ədəbi-mədəni xəzinəsinə layiqli tövhələr vermişlər. Amma bunların içərisində 44 günlük Vətən müharibəsi və onun tarix səhnəsinə çıxardığı Silahlı Qüvvələrimizin müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyev xüsusi yer tutur. O ki qaldı sualınıza, əslində müharibələr tarixində görünməmiş bu vandalizm birbaşa erməni xislətinin növbəti təsdiqi, həm də Mart qırğınlarının, ondan əvvəlki bütün cinayətlərinin davamı və sonrakı vəhşiliklərinin məşqi idi.
"Şərq məsələsi"ndə çirkin alət kimi istifadə olunan ermənilər havadarlarının hərtərəfli siyasi, ideoloji və maddi yardımı ilə mənfur və məkrli niyyətləri, sonu görünməyən ərazi iddiaları ilə tarixin ayrı-ayrı dövrlərində - xüsusi ilə 1905-1907-ci, 1918-1920-ci, 1948-1953-cü və müstəqilliyin ilk illərində xalqımıza qarşı dəhşətli cinayətlər, qətliamlar, qırğınlar, terror aktları törətmiş, sovet rejiminin repressiya və sürgün siyasətinin həyata keçirilməsinə rəvac vermiş, on minlərlə azərbaycanlını qanına qəltan etmiş, yüz minlərlə soydaşımızı doğma ocağından didərgin salmış, şəhərləri, kənd və qəsəbələri yandırmış, viran qoymuşlar. Əlbəttə, bütün bunlardan xalqımız çox ciddi nəticələr çıxarmalıdır. Erməni məkri, hiyləsi, xəyanəti, oğurluğu, ikiüzlülüyü, terroru, yalanı haqqında çox yazılmış, çox deyilmişdir.
Xalqımızın taleyinə nə tarixi, nə milli xarakteri və düşüncə tərzi, nə ədəbi-mədəni, nə də etnik- antropoloji baxımdan Qafqazla heç bir bağlılığı olmayan mənfur və vəhşi tayfa ilə qonşuluq düşmüşdür.
14.03.2025
[email protected]
KRİMİNAL
