SON XƏBƏRLƏR
Babayeva Gülnarə Vəli qızıADPU-nun "Analitik və üzvi kimya” kafedrasının dosenti,
"Heydər Əliyev-100” media mükafatı laureatı
XX əsrdə bir çox xalqların tarixində soyqırımılar baş vermişdir. Xarakterinə və əhatəsində görə təhlil edilən faciələr arasında Xocalı soyqırımı faşizmin törətdiyi Holokostla müqayisə edilir. Bu günlərdə dünya ölkələrinə səpələnmiş əlli milyonluq Azərbaycan xalqı Xocalı faciəsinin ildönümünü qeyd edir. “Xocalıya ədalət!” hərəkatı isə Xocalı soyqırımının beynəlxalq aləmdə aparılan məqsədyönlü təbliğat işində öndərlik edir.
XX əsrin mürəkkəb ictimai-siyasi prosesləri fonunda Azərbaycan Respublikasında əsrin sonu milli şüurun oyanışının yeni mərhələsi ilə xarakterizə olunur. Soy kökünə, milli tarixə qayıdış tarixi tədqiqatların istiqamətinə də təsir göstərdi. Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra xalqımızın tarixi keçmişinin obyektiv mənzərəsini yaratmaq imkanı əldə edilmişdir. Uzun illər gizli saxlanılan, üzərinə qadağa qoyulmuş həqiqətlər açılır, təhrif edilmiş hadisələr özünün əsl qiymətini alır. XIX-XX əsrlərdə xalqımızın başına bir sıra ağır faciələr gətirilib. Böyük dövlətlərin yeritdikləri imperiya siyasətinin icraçısı olan ermənilərin əli ilə dəfələrlə azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə və soyqırım törədilmiş, xalqımızı ağır məhrumiyyətlərə, milli faciə və məşəqqətlərə düçar etmişlər.
1993-cü ildə Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə qayıdışı ilə Azərbaycan tarixi məsələləri yeni mərhələyə qədəm qoydu. Azərbaycan-Ermənistan arasında Qarabağ müharibəsinin ağır nəticələri ideoloji mübarizənin vacibliyini və hətta bu mübarizədə gecikdiyimizi ortaya qoydu. Bu səbəbdən də Heydər Əliyev ermənilərin azərbaycanlılara qarşı təcavüzkar siyasətinin tarixinin açılmasına, bu tarixin tədqiq və təbliğinə ciddi yanaşma sərgilədi.
Azərbaycanın və ümumən Qafqazın tarixinin təhrif olunması məkrli planların mühüm tərkib hissəsini təşkil edirdi. "Böyük Ermənistan" yaratmaq xülyasından ruhlanan erməni qəsbkarları 1905-1907-ci illərdə azərbaycanlılara qarşı açıq şəkildə geniş miqyaslı qanlı aksiyalar həyata keçirdilər. 1918-ci ilin mart ayından etibarən əks-inqilabçı ünsürlərlə mübarizə şüarı altında Bakı Kommunası tərəfindən ümumən Bakı quberniyasını azərbaycanlılardan təmizləmək məqsədi güdən mənfur plan həyata keçirilməyə başlandı. Sonralar tarixi dovr 30-cu illərin ağır repressiyaları ilə müşayət olunaraq Azərbaycanın ziyalı genofondunun məhvinə nail olunmuş, bunun ardınca 1948-53-cü illər azərbaycanlıların kutləvi deportasiya dalğası, 80-ci illərdən başlayaraq Dağlıq Qarabağ probleminin yenidən süni şəkildə qızışdırılması, 1990-cı il 20 yanvar faciəsi və 1992-ci il Xocalı soyqırımı, demək olar ki, bu faciələrin pik nöqtəsi oldu.
Yenidən siyasi hakimiyyətə qayıdandan dərhal sonra Heydər Əliyev Xocalı soyqırımının matəm günü elan olunması haqda Milli Məclisə təkliflə müraciət etdi və 1994-cü ilin fevral ayında Milli Məclis “Xocalı soyqırımının törədildiyi 26 fevral gününün matəm günü elan olunması haqqında” qərar qəbul etdi. Sonralar bu məsələyə laqeyd münasibətdən bəhs edən Heydər Əliyev Xocalı soyqırımının onuncu ildönümü ilə əlaqədar Azərbaycan xalqına 2002-ci il 25 fevral tarixli müraciətində qeyd edirdi: “Bu gün Azərbaycan hökuməti və xalqı qarşısında Xocalı soyqırımı və bütövlükdə ermənilərin Dağlıq Qarabağda törətdikləri vəhşiliklər haqqında həqiqətləri olduğu kimi, bütün miqyası və dəhşətləri ilə dünya dövlətlərinə, parlamentlərinə, geniş ictimaiyyətə çatdırmaq, bütün bunların əsl soyqırımı aktı kimi tanınmasına nail olmaq vəzifəsi durur. Bu, Xocalı şəhidlərinin ruhu qarşısında bizim vətəndaşlıq və insanlıq borcumuzdur.
Heydər Əliyevin yaranmış müxtəlif tarixi məqamlarda şəraiti düzgün qiymətləndirib, siyasi uzaqgörənlik nümayiş etdirərək hadisələrə vaxtında reaksiya vərməsinin, xalq və dövlət naminə düzgün qərarlar verməsinin şahidi oluruq. Həmin qərarlar bugünkü Azərbaycan dövlətinin də siyasi, iqtisadi, hərbi və ideya baxımından güclənməsində aparıcı rola malikdir. Prezident İlham Əliyevin də apardığı xarici siyasətin əsas amalı Azərbaycan gerçəklərini beynəlxalq aləmdə tanıtmaq, erməni terrorçularının xalqımıza qarşı törətdikləri cinayətlərin cəzasına nail olmaqdır.
25.02.2025
[email protected]
KRİMİNAL
