Çoxəsrlik tarixə malik  Azərbaycan ədəbiyyatı bütün dövrlərdə məzmun və mündəricə cəhətdən zənginliyi ilə səciyyələnmiş, tarixi olayları lirik, epik, dramatik müstəvidə ədəbiyyata gətirən bədii nümunələr özündə xalqın keçmişini, mücadiləsini, ağrı-acısını, itkisini, yaşam yolunu əks etdirmişdir. Hələ şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrində söz  insan mənəviyyatının yüksəlişi, əxlaqi saflıq, vətənə sədaqət, mübarizlik, hörmət, ehtiram motivlərinin tərbiyəsinə xidmət etmişdir. Yazılı ədəbiyyatda da söz sahibləri - şair və yazıçılar fərdi duyğuların tərənnümündən daha çox bəşəri mövzulara yer vermiş, yaratdıqları hər bir əsərdə ümumi amalı, milli dəyərləri, xalqın əzəmətini, azərbaycançılıq ideyalarını tərənnüm etmiş, poetik sözlə tarixə şahidlik etmişlər. 

XX əsrin 80-ci illərindən etibarən  Azərbaycan ədəbiyyatında Qarabağ  ağrısı,  torpaq itkisi, yurd həsrəti kimi mövzular başlıca yer tutur. İki əsrdən artıq tarixi torpaqlarımızı itirə-itirə yaşadığımız bir  dönəmdə ədəbiyyatımız buna biganə qalmamış, sovet ideologiyasının  iç üzünü, erməni vandalizminin dəhşətlərini bədii əsərlərdə əks etdirmişdir. Vətən tarixini sözün sehrində yaşadan sənətkarlardan biri də çağdaş Azərbaycan  poeziyasının ünlü  nümayəndəsi  Mahirə Nağıqızıdır. 

Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinə öz lirik, duyğusal şeirləri ilə imza atan qadın şairlər  çox olmuşdur; XII əsrdə Məhsəti Gəncəvi, XVIII əsrdə Ağabəyim ağa, XIX əsrdə Xurşidbanu Natəvan, Heyran xanım, XX əsrdə Nigar Rəfibəyli, Mədinə Gülgün, Hökümə Bülluri  ənənələrini  XXI əsrdə davam etdirən Mahirə Nağıqızı (Hüseynova) imzası  çağdaş poeziyada tanınan imzalardandır. 

Bədii yaradıcılıq ilə  elmi yaradıcılığın  harmoniyasında yorulmaz fəaliyyət  göstərən Mahirə xanım poeziyaya olan sevgisini əlinə qələm aldığı gündən heç nə və heç kimlə bölüşmür. Xalq ədəbiyyatına vurğunluq, lirizm, səsin poetikası, bənzərsiz məcazlar, danışıq dilinin ecazı dilçi-alimin elmi yaradıcılıq görüşlərindən bədii təfəkkürünə cığır salmış, dilin möcüzəsi bayatı və qoşmalarda, bədii nümunələrdə fərqli düşüncə tərzi və çalarlarla  əksini tapmışdır. Hələ tələbəlik illərində qələmə aldığı poetik nümunələrdə Mahirə Hüseynovanın səmimi duyğuları, kövrək lirizmi,  duz-şörəyə, ana süfrəsinə, ata öyüdünə, vətənin quruca daşına belə sədaqəti, vurğunluğu  tərənnüm olunur.

Yaradıcılıq kredosu vətən, millət, azərbaycançılıq olan Mahirə Hüseynova II Qarabağ müharibəsində qələmini silaha çevirdi. Müzəffər ordumuzun hər qələbəsinə, Ali Baş Komandanın müdrik siyasətinə şairə bir şeir qoşdu, şəhidlik zirvəsinə ucalanlara ana kimi ağı dedi, igidliklərini vəsf etdi. Erməni işğalından azad olunmuş torpaqlarımıza Mahirə xanım sözdən çələng hördü, o yerləri sözlə qarış-qarış gəzdi, qələbə müjdəli şeirləri zəfər nəğməsinə çevrildi.

1941-45-ci illər Böyük Vətən müharibəsində S.Vurğunun "Bilsin ana torpaq, eşitsin Vətən”, S.Rüstəmin "Gün o gün olsun ki, qurtarsın dava”, Ə.Vahidin "Çıx, ey qaniçən yırtıcı, çıx torpağımızdan” çağırışları kimi, 44 günlük Vətən müharibəsində Mahirə Nağıqızı təkcə poeziyada deyil, elmi-publisistik yaradıcılığı ilə də  "zəfər ədəbiyyatı”nın parlaq nümunələrini yaratdı.

Böyük bir ailədə böyüyüb tərbiyə aldığındanmı, ruhunun sözün sehrilə yoğrulduğundanmı, Mahirə Hüseynova poeziyasının məhək daşını Ana, Vətən anlayışları təşkil edir.  Şairənin mövzu dairəsi nə qədər geniş olsa da, ən mübhəm duyğuları, ən gözəl məcazları Anaya, Vətənə ünvanlanır:

"Ananın dizinin yanı”, "başını qoymağa bir sinə”, "ruhun beşiyi”  poetizmləri yaşından asılı olmayaraq, hər bir kəsə Vətən sevgisinin dadını, duzunu hiss etdirir. Nədən yazırsa, yazsın, milli-mənəvi dəyərlər, azərbaycançılıq ideologiyası, Vətən sevdası, ailə təəssübkeşliyi, olaylara nikbin baxış şairənin şeirlərinin ana xəttini təşkil edir. Professor Elman Quliyev yazır: "Həyat hadisələrinə fəal müdaxilə şairin yaradıcılığı üçün xarakterik məsələlərdən biridir. Mahirə Nağıqızının bir vətəndaş-şair olaraq mənsub olduğu millətin taleyüklü məsələləri fonunda sinəsini qabağa verib öndə görünməsi və qələmini süngüyə çevirməsi sənətində milli təəssübkeşlik amillərinin bariz göstəricisi kimi diqqətdən yayınmır. Milli təəssübkeşlik və vətənpərvərlik ruhunda yazılmış şeirlərində keçmişdən bu günə, bu gündən gələcəyə ünvanlanan çağırış və haray səslərində Mahirə Nağıqızının ürəyində və zərif çiyinlərində gəzdirdiyi yükün ağırlığını, müsəlləh əsgər kimi döyüşə atılmaq istəyini, göynəyən yaralarını, düşmənə nifrətini və s. görmək və hiss etmək o qədər də çətin deyil. Çünki onun qələmindən qopan bu cür misralar gözü ilə gördüyü, ruhu ilə duyduğu, xəyalında qurduğu real poetik nümunələr kimi dəyərlidir”. 

Müsahibələrindən birində jurnalistin: "Bəzən yaşadıqlarımızı göstərmək üçün mübaliğələr belə acizdir. Bəs haqqın tərəzisi?! Görə-görə kor olmaq olurmu?” - sualına şairə belə cavab vermişdir: "- Hə, bu, xəyalən min dəfələrlə olduğum, 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalının ? özü elə böyük olamayan bir qəsəbənin dünya boyda dəhşət mənzərəsidir… O mənzərədə insanlığını itirən kəsin ən vəhşi heyvandan belə amansız olduğunu görmək olar… O mənzərənin vəhşəti insanın qəlbində Allahın özünə belə etiraz nidaları yaradır. Yox, söhbət ancaq ondan getmir ki, bu amansız cinayəti törədən erməni millətindən olan qatillərə qərinələrlə bir millətə-türklərə qarşı aşılanmış nifrət hissi impuls verib… Söhbət ondan gedir ki, həmin gecə ancaq azərbaycanlı olduqlarına görə amansızlıqla öldürülən, içərisində körpələrin və qadınların da olduğu 613 nəfərin qanı laxtalanmayıb… Şəxsən mən hesab edirəm ki, o qan təkcə onu tökənlərin deyil, bu mənzərəyə laqeyd qalanların da vicdanındadır və Xocalı ədaləti bərqərar olmayınca, o qan laxtalanmayacaq”. 

Mahirə Nağıqızı poeziyasında hər şeydən əvvəl, bir vətəndaş şairin naraharlığı, ürək çırpıntıları duyulur. Vətənin baharını, yazını, gülünü-çiçəyini, dağını-daşını, leysanını sevə-sevə vəsf edən şairə ağır sınaq günlərində ? XX əsrin 20-ci ilinin sonları Vətən müharibəsi günlərində qələmini süngüyə çevirir. 44 günlük Vətən müharibəsinin dəhşətləri, erməni nankorluğu, xəyanət, düşmən gülləsinə sinəsini sipər edən igid oğulların rəşadəti, bombalanmış yurd yerlərinin göynərtisi, körpələrin iniltisi, anaların naləsi, dinc sakinlərin qisası  şairənin şeirlərində  misra-misra şeirə çevrildi.  

44 gün davam edən Vətən savaşında şairənin yaradıcılıq kredosu qələbə əzmi, zəfər sevinci ilə kökləndi. Silsilə şeirlərlə Mahirə Hüseynova çağdaş ədəbiyyatşünaslıqda zəfər poeziyasını yaratdı. Onun Vətən müharibəsi ərəfəsində yazdığı  zəfər şeirlərində Vətən sevgisi, ordumuzun şanlı qələbələri, Ali Baş Komandanın müdrik siyasəti, işğaldan azad olunmuş torpaqlarımızın tərənnümü  hansı biçimdədirsə, düşmənə nifrət, qəzəb  hissləri də o biçimdədir. Şairə  bir ana kimi sinəsini qabağa verib döyüşə yollanan vətənin əsgər oğullarına xeyir-dua verdi, onları son döyüşə hazır olmağa, yolun sonuna varmağa səslədi:

İşğal altında olan torpaqlarımızın azad olunmasını, uzun illərin həsrətinə son qoyulmasını Mahirə xanım hər bir azərbaycanlı oğulun mənəvi borcu sayır. Tarixdə qalmaq üçün onu yenidən yazmaq, tarixi yaratmaq gərəkdir, lazım gələrsə, fələyin çarxını döndərmək gərəkdir. Bu gün oğullar döyüşə getməzsə, dünyanın qınağında qalarıq. Param-parça parçalanan,  isti ocağından köçkün olan,  qaçqın taleyi ilə barışmağa məcbur olan insanların  qınağında qalarıq.  Bu döyüş ? suallara cavab döyüşüdür,  bu döyüş - zəfər döyüşüdür deyən şairə inam  və qətiyyət dolu misralarla qələbə çalacağımıza inanır:

Müzəffər Azərbaycan ordusunun işğal altında olan torpaqları azad etdiyi xəbərini Mahirə Hüseynova sanki illərlə sinəsində gəzdirdiyi duyğularla, bədii təfəkküründəki düşüncələrlə qarşılayırdı. Cəbrayıl, Laçın, Kəlbəcər, Şuşa döyüşlərindən sonra orada qaldırılan  üçrəngli bayrağın  bütün Qafqaz dağlarından görünməsindən şairənin qəlbi fərəhlə dolur, içindəki duyğular  dil açır. Ayaqyalın yola çıxıb Laçına boylanan müəllif Kəlbəcərin dağlarına  baş çəkir,  "Dədə Şəmşirin şenliyində” dövran görənləri  yad edir. Şuşada verilən azan səsi illərin ağrı-acısını göz önünə gətirir; İbrahim xanın saldığı şəhərə yağdırılan mərmilər, Vaqifin qəbrinə atılan güllələr, Cabbarın səsinin içində boğulması, Nəvvabın naxışının odlara qalanması, millətin Kəbəsi Şuşanın  dustaq edilməsi  şairəni bir daha əmin edir ki, insanlıq durduqca Haqq məbudu da  var olacaq.  O ötən illərin ağrı-acısına  elin birliyi, yenilməz ordumuzun rəşadəti son qoyur. Azərbaycan əsgərinin yalın əllə Şuşanı düşməndən azad etməsini şairə Kəbənin dardan azad edilməsinə bənzədir:

Şairənin zəfər poeziyasında şəhid Xudayar Yusifzadəyə həsr ediyi şeir bu gün gəncliyə bir çağırış, bir himn kimi səslənir. 44 günlük Vətən müharibəsinə könüllü yollanan Xudayarın erməni ilə üz-üzə cəbhədə, şəhidliyindən 3 gün əvvəl duyğuları köksünə sığmır, döyüş yoldaşlarını başına yığıb güllə altında uğrunda canını qurban verməyə hazır olduğu Vətənin - Azərbaycanın dağına, daşına söykənib onu vəsf edir, Əliağa Vahidin sözlərinə bəstələnmiş təsnifi oxuyur  və özü də lentə alır. Xudayar Vətən tarixini 44 günlük müharibədə bir dastana çevirir. Şəhid Xudayarın Vətən sevdası dillərdə dastan olur.  Mahirə Hüseynova  Xudayarın "Vətən nədən yaxşıdır?” sualını şəhidin  dumanlar içində göylərə çəkilməyi, millət üçün bir qəhrəmanlıq ünvanına dönməyi, bu "qismət oyununu” özünün seçməyi kimi cavablandırır.  Bundan sonra nə qədər şeirlər yazılsa da, Xudayarın öz yazdığı ilə ? şəhidlik zirvəsinə ucalmağı  ilə dastana  döndüyünü şairə şəninə yazılan şeirlərdən üstün tutur, çünki o, qəlblərdə ən əziz bir mehman olmuşdur:

Azərbaycan ordusunun döyüş ruhunun yüksəldilməsində, gənclərə hərbi vətənpərvərlik  duyğularının  aşılanması istiqamətində Mahirə Nağıqızının şeirləri tərbiyə vasitəsi kimi böyük rola malikdir. Onun şeirlərində qələbəyə inam notları ilə yanaşı, bir ana narahatlığı, ana nigarançılığı, ana qayğısı da özünü göstərir. "Şəhid  anasına məktub”, "Cəbhədən məktub”, "Cəbhəyə məktub”, "Yaraşır”, "Görünür”, "Get”, "Bayrağımız”, "Salam olsun”, "Laçınım-Laçınım”, "Tarix yazan əsgər”  və s. şeirlər  Mahirə Hüseynovanın 44 günlük Vətən müharibəsi dövründə duyğularının tərənnümünə çevirdiyi şeirlərdir. Bu şeirlərdə Azərbaycan əsgərinin şücaətinə, Ali Baş Komandanın müdrik siyasətinə, xalqın bu savaşdan zəfərlə çıxacağına inam hissləri ilə yanaşı, ana təlaşı, ana narahatlığı, nigarançılığı kimi motivlər də özünü  göstərir. 

 Professor Məhərrəm Hüseynova görə, Mahirə Nağıqızının həyat amalı, yaşam qayəsi  xalq və Vətən üçün alışıb-yanan ürəyinin nurundan gənc nəslin, çox saylı oxucularının mənəvi təmizliyinə, idraki qabiliyyətinə işıq saçmaq, təhsil və təfəkkür işiğının əhatəsini genişləndirməkdir.  Bu gün Mahirə Hüseynovanın zəfər mövzulu şeirləri çağdaş Azərbaycan poeiyasında Vətən müharibəsi mövzusuna zamanında həsr edilmiş dəyərli poetik nümunələrdir.